Nefrolog Dziecięcy
Pediatra

dr n.med. Anna Cieślak-Puchalska

Zespół nerczycowy

Jest zespołem objawów, wynikającym z uszkodzenia błony filtracyjnej kłębuszka nerkowego, inaczej mówiąc jest objawem glomerulopatii - choroby kłębuszka nerkowego. Przez uszkodzoną błonę z moczem chorego "ucieka" wiele drobnych, normalnie zatrzymywanych we krwi cząsteczek - głównie białka. Efektem są zmiany we krwi i moczu pacjenta oraz objawy kliniczne. Pojawia się patologiczny białkomocz, a we krwi odwrotnie – stężenie białka obniża się. Zwykle pierwszym zauważanym przez otoczenie objawem są obrzęki (najpierw powiek i podudzi, później całego ciała) i zmniejszenie ilości oddawanego moczu.

Przyczyny uszkodzenia błony filtracyjnej kłębuszka (czyli glomerulopatii) mogą być różne: pierwotne – w tym tzw. idiopatyczny zespół nerczycowy (najczęstszy u dzieci), wrodzone lub wynikające ze stosowania niektórych leków, zakażenia wirusowego lub bakteryjnego, a także wtórne - "towarzyszące" innym chorobom, np. toczniowi układowemu.

Do postawienia rozpoznania najczęściej wystarcza wywiad, badanie lekarskie oraz wyniki badania moczu i krwi. Czasem jednak konieczna jest ocena kłębuszków nerkowych pod mikroskopem – wtedy lekarz musi wykonać tzw. biopsję nerki, czyli specjalną igłą pobrać fragment jej miąższu. Zarówno przebieg kliniczny, jak leczenie i rokowanie w zespole nerczycowym zależą od rodzaju zmian w kłębuszku nerkowym. U niektórych pacjentów choroba może być powodem postępującej niewydolności nerek. Najczęstszy u dzieci "idiopatyczny" zespół nerczycowy zwykle dobrze reaguje na sterydy, ale niekiedy konieczne są inne leki.

Zespół nerczycowy jest schorzeniem o niejednorodnej etiologii, przewlekłym i  nawrotowym charakterze. Leczenie jest długotrwałe - wielotygodniowe, bywa, że wieloletnie. Zarówno sama choroba, jak i stosowane leczenie wiążą się z szeregiem możliwych powikłań (np. obniżenie odporności, zaburzenia wzrastania, osteoporoza). Niektóre z nich (zakrzepica, obrzęk płuc, niewydolność nerek) mogą zagrażać życiu pacjenta.

Zadaniem nefrologa jest właściwie rozpoznać chorobę i tak poprowadzić leczenie, aby zminimalizować ilość nawrotów, uniknąć powikłań i uszkodzenia nerek.