Nefrolog Dziecięcy
Pediatra

dr n.med. Anna Cieślak-Puchalska

Wady układu moczowego

Wrodzone wady układu moczowego, stanowią ponad 40% przyczyn przewlekłej niewydolności nerek u dzieci. Współczesna medycyna, a zwłaszcza wewnątrzłonowe oraz wykonywane w okresie niemowlęcym przesiewowe badania USG umożliwiają wczesne rozpoznanie nieprawidłowości oraz objęcie małych pacjentów odpowiednią opieką specjalistyczną. Takie postępowanie pozwala, jeśli nie uniknąć, to przynajmniej zmniejszyć i/lub oddalić w czasie potencjalne, nieodwracalne uszkodzenie nerek. 

Podstawową metodą rozpoznawania wrodzonych wad układu moczowego u dzieci, tak w diagnostyce prenatalnej, jak i postnatalnej jest USG. Badanie noworodka lub niemowlęcia z podejrzeniem wady układu moczowego powinien wykonywać doświadczony specjalista. Zaletą metody jest brak szkodliwego wpływu ultradźwięków na pacjenta, co umożliwia powtarzanie USG tak często, jak to tylko konieczne. 

Do nieprawidłowości opisywanych najczęściej w USG płodu lub noworodka należą: małowodzie (za mała ilość wód płodowych), wodonercze (czyli nadmierne poszerzenie układów kielichowo-miedniczkowych, jedno -  lub obustronne), agnezja  (niewykształcenie, lub inaczej brak miąższu jednej lub obu nerek),  megaureter  (szeroki  moczowód, lub moczowody), powiększony  i/lub grubościenny pęcherz moczowy, poszerzona cewka tylna (świadcząca istnieniu przeszkody, utrudniającej odpływ moczu), nieprawidłowa, zwykle wzmożona echogeniczność miąższu nerek, obecność torbieli  (izolowanych lub mnogich), nieprawidłowa wielkość nerek (nerki za małe lub za duże). Wszelkie odchylenia od prawidłowego stanu w badaniu USG u noworodka mogą świadczyć o wadzie wrodzonej. Jednocześnie w niektórych przypadkach, np. wstecznego odpływu pęcherzowo-moczowodowego (tzw. refluks, czyli cofanie się moczu w trakcie mikcji z pęcherza do moczowodów) lub wielotorbielowatości nerek o dziedziczeniu autosomalnie dominującym (ADPKD) obraz USG układu moczowego może być prawidłowy.

Do decyzji specjalisty nefrologa dziecięcego pozostaje ocena zakresu niezbędnych do przeprowadzenia, innych niż USG, badań dodatkowych, określenie stopnia ich pilności, a także ustalenie wskazań do ewentualnego leczenia, lub profilaktyki.